10 K3

Çini sanatı,

Kökleri Anadolu Beylikleri ve Selçuklular’a uzanan ama altın çağını Osmanlı ile yaşayan bir el sanatı. Temelde toprağın fırına girmeden önce şekillendirilip renklendirildiği, sonrasında da en çok mimari yapılarda duvar kaplaması ve dekor malzemesi olarak veya kap, tabak, vazo, sürahi gibi günlük kullanıma dayalı eşyaların kaplanmasında kullanılan, çeşitli tekniklerin bir araya gelmesinden oluşan bir sanat.

 Çini

Türk Çini Sanatı, Anadolu uygarlığını tarihi form ve inceliklerle kültürel bir miras olarak evlerimize kadar taşımaktadır. Kütahya Çinisi, İznik Çinisi, Türk Çinisi’nin vatanı olarak kabul edilmektedir. Çini sanatı bu topraklarda asırlık bir geçmişe sahiptir.

Geleneksel Türk Sanatlarının en önemlilerinden biri olan Çini, genellikle mimari eserlerin, cami, köşk. saray, çeşme, türbe vb. yapıların iç ve dış süslemelerinde kullanılmış bir seramik ürünüdür. Türk Çinisi, iki bölüme ayrılmaktadır.

1. Duvar Çinileri: Çini Sanatının ilk dönemlerinde “Kaşi” olarak nitelendirilirken, Batılılar tarafından “Tile-Art” olarak isimlendirilmektedir.
2. Evani Çinileri: Tabak, kase, vazo, sürahi, bardak, kupa vb. seramik ürünlerinden oluşmaktadır.

Kütahya Çinisi ve İznik Çinileri ‘sır altı’ çalışmalardır. İlk aşama olarak, desen tasarımı yapılacak formun bisküvileri hazırlanmaktadır. Daha sonra bisküvi formlar, ürünler, özel fırçalar ve su bazlı özel boyalarla oluşturulmaktadır. Konturu çizilen ve boyanan ürün, sır küpüne daldırılarak sırlanır ve sır küpünden çıkarılır. Çini ürünleri, odun fırınlarında fırınlanmaktadır. Sırlama yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar, fırın derecesinin ayarlanması, bekletilme süresi ile ürünler, fırında son hallerini almaktadır. Sır altı boyalar fırında oluşmakta ve parlaklık kazanmaktadır.

Çini Sanatı ve Porselen Desenleme (Süsleme) Sanatı günümüzde benzer sanat olarak algılanıyor olsa da, bu iki sanatı birbirinden ayıran en önemli özellik, Çini Sanatı “Sır Altı Tekniği” ile yapılmaktadır. Porselen Desenleme Sanatı ise “Sır Üstü Tekniği” ile yapılmaktadır.